LĐST - ĐẠI LỘ ÂU CƠ – PHƯƠNG ÁN XƯƠNG CÁ là một cách tư duy mới về chiến lược phát triển đất nước trên nền tảng của Phỏng Tự nhiên học, Hệ thống học. Đó là chia sẻ của TS Nguyễn Văn Thanh - Phó Chủ tịch Hiệp hội Những người Lao động Sáng tạo Việt Nam.

TS Nguyễn Văn Thanh.

Tự nhiên là người Thầy vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại. Trái đất là ngôi nhà của chúng ta. Vì vậy, mọi lý thuyết phản lại tự nhiên, phá hoại tự nhiên không xứng đáng gọi là lý thuyết phát triển. Thiên – Địa – Nhân hòa phải trở thành một yêu cầu sống còn, yêu cầu bắt buộc đối với lý thuyết phát triển của nhân loại. Dân tộc ta đang phấn đấu vươn lên để phát triển, trở thành một “dân tộc thông thái”, nước ta “sánh vai với các cường quốc năm châu” (Hồ Chí Minh) không thể không coi trọng xử lý đúng đắn quan hệ với tự nhiên, với núi rừng trùng điệp, với biển cả. Chiến lược của chúng ta là bám biển mà đi, phát triển nền kinh tế sinh thái hiện đại nhằm đạt tới hiệu quả tổng hợp trên cơ sở xử lý hài hòa quan hệ tự nhiên, xã hội và con người. Vì vậy, cần phát triển hệ thống giao thông sinh thái thay cho hệ thống giao thông công nghiệp hóa (phá hoại môi trường), trả lại màu xanh cho Trường Sơn, bảo vệ núi rừng Trường Sơn làm biểu tượng hùng vĩ của sự nghiệp thống nhất Tổ quốc đang là một yêu cầu khẩn thiết hiện nay. Trong sự nghiệp phát triển mô hình kinh tế sinh thái hiện đại, phỏng tự nhiên học gợi ý cho chúng ta rất nhiều điều về cách giải bài toán sáng tạo.

Nếu chúng ta hình dung đất nước của chúng ta giống như con cá chép trông trăng (trong tranh Hàng Trống) thì chúng ta chỉ cần một cột sống duy nhất, sau đó phát triển các xương cá. Tôi gọi phương án xa lộ Bắc – Nam Đông Trường Sơn theo phương án này là Phương án xương cá. Vấn đề đặt ra là cột sống duy nhất đó nên đặt trên dải Trường Sơn (“xẻ dọc Trường Sơn”) hay nên đặt ven biển theo tinh thần “Bám biển mà đi”? Theo tôi nên đặt tuyến xa lộ Bắc – Nam theo phương án xương cá ven biển. Bởi vì, thiết kế giao thông cũng giống như thiên nhiên thiết kế dòng sông: có thượng lưu, trung lưu, hạ lưu. Hạ lưu là những dòng sông lớn. Không ai đem hạ lưu lên thượng lưu cả. Tuyến ven biển là nơi lưu lượng vận tải người và hàng hóa lớn nhất. Vì vậy, bố trí tuyến xa lộ ven biển sẽ đáp ứng nhu cầu vận tải hàng hóa và nhu cầu đi lại của số đông dân cư. Nếu chúng ta coi đảo Hải Nam là dương ở trong âm, Biển Hồ là âm ở trong dương, bố trí con đường xa lộ Bắc – Nam lấy điểm đầu là Móng Cái, điểm cuối là Cà Mau, kết nối tuyến đường 18 (đoạn Móng Cái – Hạ Long), tuyến đường 10 (đoạn Hạ Long – Hải Phòng – Thái Bình – Nam Định – Ninh Bình) với tuyến đường số 1 (đoạn Ninh Bình – Đà Nẵng – TP. Hồ Chí Minh – Cần Thơ - Cà Mau) sẽ tạo thế kết nối hài hòa âm dương. Âm là biển Đông, dương là đất liền, con đường sẽ tạo thuận lợi cho triển khai chiến lược biển của Tổ quốc chúng ta.

Vì tổ hợp của nhiều lý do (môi trường, kinh tế, quân sự, văn hóa, v.v..) mà từ năm 1997 đến nay tôi đã kiên trì đề xuất với Đảng, chính quyền, ngành giao thông vận tải nước ta không nên phát triển tuyến xa lộ Bắc – Nam theo tiêu chuẩn đường cấp 1, cấp 2 theo đường Hồ Chí Minh Đông Trường Sơn mà nên tập trung phát triển tuyến số 1 ven biển. Tôi gọi đó là ĐẠI LỘ ÂU CƠ – PHƯƠNG ÁN XƯƠNG CÁ XA LỘ BẮC - NAM. ĐẠI LỘ ÂU CƠ sẽ là con đường tự cân đối phát huy cao độ sức mạnh tổng hợp của nhân dân Việt Nam. Nhân dân góp đất làm đường cũng chính là góp cổ phần vào làm giao thông. Con đường này hội tụ tinh hoa về khoa học công nghệ hiện đại của thế giới về đường cao tốc và sáng kiến Việt Nam để con đường có thể phát triển bền vững trong thế kỷ biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Con đường phát triển gắn liền với các hải cảng lớn của Tổ quốc như Cảng Hải phòng, Cảng Đà Nẵng, Cảng Hiệp phước, Cảng Cần Thơ, v.v.. với hệ thống kho tàng tập trung, đồng bộ, an toàn và hiệu quả. Dọc tuyến đường khu dân cư sẽ được quy hoạch lại theo mô hình làng sinh thái thông minh (Smart Eco-village).

Việt Nam của chúng ta là một quốc gia gắn bó với Biển từ thủa lập nước. Truyền thống của cha ông lên rừng xuống biển trong nghĩa “đồng bào” 50 người con theo mẹ Âu Cơ lên rừng, 50 người con theo cha là Lạc Long Quân xuống biển tạo thành “ĐẤT NƯỚC” Việt Nam, con người Việt Nam. Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc luôn luôn gắn đất liền với hải đảo với biển. Chúng ta không thể làm chủ biển Đông khi đất liền không phát triển mạnh theo chiến lược phát triển hướng ra biển và đại dương. Vì vậy, xây dựng ĐẠI LỘ ÂU CƠ là thể hiện ý chí và khát vọng của dân tộc ta gắn đất liền với biển cả.

Nước ta còn nghèo, tư duy của người sản xuất nhỏ còn phổ biến và nặng nề như thiếu tư duy hệ thống, hiện tượng “Thầy bói xem voi”, “Tham bát bỏ mâm”, “Giật gấu vá vai”, “Lợi trước mắt, hại sau lưng” còn nhiều; hiện tượng tư duy lối mòn, thiếu sáng tạo, ngại thay đổi còn lớn; hiện tượng phân tán vốn, đầu tư thiếu tập trung còn nặng nề. Hiện tượng xử lý theo lối mòn đã ảnh hưởng nhiều tới quyết sách của Đảng, chính quyền và nhiều ngành trong đất nước ta. Đổi mới tư duy, phát triển tư duy hệ thống, tư duy sáng tạo, tư duy hiệu quả vì vậy đang là một đòi hỏi cấp bách hiện nay.

ĐẠI LỘ ÂU CƠ – PHƯƠNG ÁN XƯƠNG CÁ là một cách tư duy mới về chiến lược phát triển đất nước trên nền tảng của Phỏng Tự nhiên học, Hệ thống học. Hy vọng góp thêm một cách suy nghĩ mới về chiến lược phát triển của Tổ quốc chúng ta.

TS Nguyễn Văn Thanh

Phó Chủ tịch Hiệp hội Những người Lao động Sáng tạo Việt Nam