LĐST – Vừa qua, tại Hà Nội, Hội nghị tổng kết Chương trình “Nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ tiên tiến phục vụ bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cộng đồng” (mã số KC.10/16-20), các nhà khoa học đã công bố 36 bài báo quốc tế uy tín, 223 bài báo khoa học trong nước và đăng ký 25 bằng độc quyền sáng chế và giải pháp hữu ích…

Toàn cảnh Hội nghị

Sau 5 năm thực hiện, chương trình triển khai 40 đề tài và 6 dự án, trong đó có 41 công bố quốc tế, đào tạo 79 thạc sĩ, 7 bác sĩ nội trú và 49 tiến sĩ và đào tạo nâng cao trình độ khoa học và công nghệ cho hơn 1.000 nhà khoa học tham gia nghiên cứu chính các đề tài cũng như các nhà khoa học khác cùng tham gia nghiên cứu.

Kết quả thu được từ chương trình cho thấy hiệu quả của đầu tư cho khoa học và công nghệ trong phát triển lĩnh vực y - dược hiện nay. Đồng thời được đánh giá là chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp nhà nước thành công nhất.

Báo cáo tại Hội nghị, GS.TS. Phạm Gia Khánh, Nguyên Giám đốc Học viện Quân Y - Chủ nhiệm Chương trình cho biết, nhiểu kỹ thuật trước đây chúng ta chưa làm được, hoặc đã làm được nhưng kết quả còn hạn chế, thì đến nay đã thực hiện ở trong nước khá phổ biến. Qua đó đã đưa trình độ KH&CN về Y – Dược nước ta tránh tụt hậu và theo kịp với các nước trong khu vực và trên thế giới, trong đó một số lĩnh vực ngang hàng với các nước tiên tiến.

Bên cạnh đó, nhiều kỹ thuật tiên tiến đã được ứng dụng trong chẩn đoán và điều trị bệnh góp phần cứu sống nhiều người bệnh với giá thành rẻ hơn so với đi nước ngoài điều trị như ghép phổi, truyền máu song thai, các kỹ thuật mới trong chẩn đoán và điều trị ung thư, kỹ thuật chẩn đoán trước sinh, ứng dụng công nghệ tế bào gốc trong điều trị... Nhiều sản phẩm có chất lượng cao, giá thành rẻ hơn so với nhập khẩu như kim luồn tĩnh mạch, thủy tinh thể nhân tạo, sản phẩm điều trị Alzheimer, các kit chẩn đoán bệnh truyền nhiễm...

Mặt khác, chương trình cũng tạo ra các sản phẩm có hàm lượng khoa học công nghệ cao ngang với các nước đứng đầu khu vực ASEAN, một số lĩnh vực đạt trình độ các nước tiên tiến trên thế giới, nâng cao chất lượng chẩn đoán, điều trị và dự phòng, nâng cao sức khỏe cho người dân. GS.TS.Phạm Gia Khánh cho biết thêm.

Cũng trong hội nghị, các nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý đã chia sẻ, trao đổi về vị trí, vai trò của chương trình, đánh giá kết quả giai đoạn 2016 - 2020 và định hướng nhiệm vụ giai đoạn 2021 – 2025.

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Quyết, nguyên Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, đánh giá các nghiên cứu, kỹ thuật phát triển nhanh chóng, bắt kịp trình độ của thế giới cần đổi mới phương thức quản lý trong giai đoạn tới, cụ thể giao toàn quyền cho các nhà khoa học lựa chọn người đủ năng lực tham gia nghiên cứu, phía cơ quan quản lý chỉ quản lý bằng sản phẩm, kết quả, sản phẩm đầu ra của đề tài. PGS.TS Nguyễn Tiến Quyết đề xuất lựa chọn những kết quả tốt nhất để khen thưởng nhằm khuyến khích hoạt động nghiên cứu, sáng tạo.

Ông Nguyễn Ngô Quang, Phó Cục trưởng Khoa học Công nghệ và Đào tạo Bộ Y tế đánh giá cao kết quả của chương trình và cho rằng thành công ngành y tế gắn liền với thành công của chương trình KC.10. Phó Cục trưởng cũng đề xuất cơ chế phối hợp giữa Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Y tế để ngày càng nhiều kết quả nghiên cứu được ứng dụng trong điều trị, phòng bệnh và đưa sản phẩm vào cuộc sống.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng cho rằng, chương trình KC.10/16-20 đã đạt được những kết quả rất đáng khích lệ nhưng sẽ trọn vẹn hơn và mang ý nghĩa kinh tế - xã hội, nếu kết nối được nhiều hơn nữa với khu vực doanh nghiệp. Hiện nay, Bộ đang triển khai chương trình Phát triển thị trường KH&CN được Chính phủ phê duyệt và gợi ý để doanh nghiệp tham gia đồng hành cùng các nhà khoa học, các nhà khoa học nên quan tâm và tham gia chương trình bởi đây là phương án tốt để đưa sản phẩm nhanh chóng ứng dụng vào thực tiễn cuộc sống.

Định hướng trong giai đoạn tiếp theo, Thứ trưởng Trần Văn Tùng cho biết, Bộ Khoa học và Công nghệ đang tiến hành tái cơ cấu các chương trình khoa học và công nghệ, trong đó có Chương trình KC.10. Theo đó, tập trung xử lý, điều chỉnh các thông tư, hướng dẫn quản lý các chương trình để thực hiện tốt nhất chỉ đạo của Chính phủ nhằm tạo điều kiện cho các nhà khoa học đam mê cống hiến, tập trung cao nhất cho chuyên môn và không bị khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Thứ trưởng Trần Văn Tùng đánh giá cao và bày tỏ ấn tượng với những kết quả mà chương trình đạt được. "Kết quả là những tâm huyết, đam mê của các thầy thuốc, chuyên gia, nhà khoa học vừa làm công tác chuyên môn vừa là những người nghiên cứu chuyên sâu", Thứ trưởng nhấn mạnh.

Hồng Nhung